Nebo
Pentref bach ar gwr y mynydd agored yw Nebo. Saif ym mhlwyf Llanllyfni. Cyn codi'r tai a'r tyddynod yn y 19g i ddiwallu anghenion chwarelwyr a weithiai yn y chwareli ar lethrau Dyffryn Nantlle islaw'r pentref i'r gogledd, elwid yr ardal agored hon yn Fynydd Llanllyfni. Enwid y pentref ar ôl capel y Methodistiaid Calfinaidd a godwyd i wasanaethu'r ardal ym 1826. Dal yn ardal wasgaredig o dai a thyddynod ydoedd y pryd hynny, ond wrth i fwy o dai moel a rhesdai gael eu codi, daeth y pentref newydd i gael ei adnabod fel Nebo.
Arferai fod siop a swyddfa bost yma. Ar un adeg tua 1910, cadwai'r prifathro lleol, T.H. Griffiths y siop.[1] Erys yr ysgol fach yn agored hyd yma (2018), a gwasanaethir y pentref gan wasanaeth bysiau sawl gwaith y dydd.
Mae Mast Nebo ar fryn i'r de o'r pentref yn darparu rhaglenni teledu i ran helaeth o ogledd-orllewin Cymru.
Enwogion o'r pentref
- Mathonwy Hughes, a gafodd ei eni ar dyddyn yn y cyffiniau, ac a fynychodd Ysgol Nebo am rai blynyddoedd.
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma