Capten Robert Thomas, Llandwrog
Roedd Robert Thomas (1843-1903) yn forwr ac yn gapten ar longau mawr ddiwedd yr oes hwylio. Hanai o bentref Llandwrog, o deulu digon distadl, yn fab i saer coed, William Thomas a'i wraig Ruth, Tanlan. Cychwynnodd ei yrfa ar y môr fel bachgen caban ar un longau'r teulu Davies, Porthaethwy (Treborth). Aeth ymlaen i fod yn un o'r capteiniaid mwyaf llwyddiannus ar longau hwylio mawr. Ef oedd yn dal y record am hwylio o Brydain i San Francisco ac yn ôl yn ei long y Merioneth. Bu'n gapten hefyd ar un arall o longau enwocaf y cyfnod yng Ngogledd Cymru, yr Afon Alaw.[1] Llongau mawr oedd y rhain, ac er eu bod yn perthyn i Ogledd Cymru, hwylient fel rheol o ddociau Lerpwl, ac i'r ddinas honno yr aeth Robert Thomas i fyw. Diweddodd ei oes yn San Francisco yn 60 oed wedi capteinio ei long o gwmpas yr Horn.[2]
Cyhoeddwyd cofiant iddo, sef Aled Eames, Ship Master, (Caernarfon, 1980).