Tom Huws: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Cof y Cwmwd
Neidio i'r panel llywio Neidio i'r bar chwilio
Dim crynodeb golygu
Dim crynodeb golygu
Llinell 1: Llinell 1:
[[Delwedd:Tom Huws 1970.jpg|bawd|de|300px|Tom Huws ym 1970]]
[[Delwedd:Tom Huws 1970.jpg|bawd|de|300px|Tom Huws ym 1970]]


Roedd  Y Prifardd '''Tom Huws''' yn frodor o'r [[Y Groeslon|Groeslon]].
Roedd  Y Prifardd '''Tom Huws''' (1906-19??) yn frodor o'r [[Y Groeslon|Groeslon]].


Bu'n athro mewn sawl ysgol, gan symud i Ysgol Glan Clwyd (Y Rhyl, a Llanelwy wedyn) fel athro Cymraeg cyn ymddeol yn 65 oed ym 1971.<ref>Wicipedia, [https://cy.wikipedia.org/wiki/Tom_Huws]; gwybodaeth bersonol</ref>
Wedi gwasanaeth milwrol yn ystod yr Ail Ryfel Byd, aeth i Landrindod i hyfforddi fel athro dan gynllun i hyfforddi'r athrawon ychwanegol oedd eu hangen wedi'r rhyfel. Bu'n athro mewn sawl ysgol, yn cynnwys ysgol gynradd yng Nghaerdydd, gan symud i Ysgol Glan Clwyd (Y Rhyl, a Llanelwy wedyn) fel athro Cymraeg cyn ymddeol yn 65 oed ym 1971.<ref>Wicipedia, [https://cy.wikipedia.org/wiki/Tom_Huws]; gwybodaeth bersonol</ref> Sawl flwyddyn wedi iddo ymddeol, cyfansoddodd yr englyn canlynol ar gyfer llyfr lloffion a gynhyrchwyd gan Glan Clwyd:


[[Delwedd:]]
''Hiraeth hen athro am Ysgol Glan Clwyd''
::::::''Ystafell hwylus a helaeth – a ennyn''   
::::::::''a chynnal ddysgeidiaeth,'' 
:::::::''A lle'r addoli ddaeth''
:::::::''Digon i'r holl gymdogaeth''."''<ref>Ymddangosir yma gyda chaniatâd y teulu</ref>
 
 
[[Delwedd:Y Prifardd Tom Huws.JPG|bawd|400px|de]]


Enillodd y Goron yn Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon, 1959 am bryddest ar y testun ''Cadwynau'' lle ymdrinodd â dirywiad y gymdeithas a'r cyni wedi i'r chwarel leol yn Nyffryn Nantlle gau:
Enillodd y Goron yn Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon, 1959 am bryddest ar y testun ''Cadwynau'' lle ymdrinodd â dirywiad y gymdeithas a'r cyni wedi i'r chwarel leol yn Nyffryn Nantlle gau:

Fersiwn yn ôl 18:07, 8 Medi 2020

Tom Huws ym 1970

Roedd Y Prifardd Tom Huws (1906-19??) yn frodor o'r Groeslon.

Wedi gwasanaeth milwrol yn ystod yr Ail Ryfel Byd, aeth i Landrindod i hyfforddi fel athro dan gynllun i hyfforddi'r athrawon ychwanegol oedd eu hangen wedi'r rhyfel. Bu'n athro mewn sawl ysgol, yn cynnwys ysgol gynradd yng Nghaerdydd, gan symud i Ysgol Glan Clwyd (Y Rhyl, a Llanelwy wedyn) fel athro Cymraeg cyn ymddeol yn 65 oed ym 1971.[1] Sawl flwyddyn wedi iddo ymddeol, cyfansoddodd yr englyn canlynol ar gyfer llyfr lloffion a gynhyrchwyd gan Glan Clwyd:

Hiraeth hen athro am Ysgol Glan Clwyd
Ystafell hwylus a helaeth – a ennyn
a chynnal ddysgeidiaeth,
A lle'r addoli ddaeth
Digon i'r holl gymdogaeth."[2]


Enillodd y Goron yn Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon, 1959 am bryddest ar y testun Cadwynau lle ymdrinodd â dirywiad y gymdeithas a'r cyni wedi i'r chwarel leol yn Nyffryn Nantlle gau:

   Rhynllyd gefnau ar y waliau boliog,
   Stelcian, stilio a sgwrs,
   Sgwrsio am waith. Nid oes gwaith, wrth gwrs!
   Torri eu henwau ddydd Llun, a dydd Gwener,
   Loetran o gwmpas Tŷ'r Crydd a'r Lôn Newydd,
   A gwybod na ddychwel fyth hen lawenydd.[3]

Ymysg ei gerddi, mae soned a gyfansoddodd ar gyfer canmlwyddiant Capel Brynrhos (MC), Y Groeslon, Capel Brynrhos (1880-1980).[4]

Yn genedlaetholwr pybyr, bu'n llafar yn erbyn ymweliad teulu brenhinol Lloegr i'r Eisteddfod y flwyddyn ar ôl iddo gael ei goroni.

Am fideo o Tom Huws yn cael ei goroni, cliciwch yma: [[ [1]]].

Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma


Cyfeiriadau

  1. Wicipedia, [2]; gwybodaeth bersonol
  2. Ymddangosir yma gyda chaniatâd y teulu
  3. Cyfansoddiadau Eisteddfod Genedlaethol Cymru, Caernarfon, 1959
  4. Archifdy Gwynedd, XM/6665/74