Morgeneu Ynad: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Roedd '''Morgeneu Ynad''' yn fab i Gwrydr ap Dyfnaint ap Iddon, ac yn hen-hen-hen-hen-hen-ŵyr i sylfaenydd ei ach, sef [[Cilmin Droed-ddu]] - yn ôl yr achresi canoloesol beth bynnag. Roedd o'n aelod o deulu uchel ei barch a'i wybodaeth ym maes y gyfraith. Roedd yn cael ei gyfrif ymysg "Bonedd Gwŷr Arfon" yng nghanol y 13g., ac yn dal tir yn nhref [[Dinlle]]. Dyma'r adeg pan sefydlwyd tiroedd pob ach neu deulu estynedig, sef "gwelyau" a chafwyd un gwely ei enwi ar ôl Morgeneu, sef Gwely Wyrion Morgeneu.<ref>Dafydd Jenkins, "Iorwerth ap Madog - Gŵr Cyfraith o'r Drydedd Ganrif ar Ddeg" (Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Cyf.VIII 2, 1953), tt.164-5 [https://journals.library.wales/view/1277425/1279809/43#?xywh=-1320%2C309%2C5708%2C3711]</ref> | Roedd '''Morgeneu Ynad''' yn fab i Gwrydr ap Dyfnaint ap Iddon, ac yn hen-hen-hen-hen-hen-ŵyr i sylfaenydd ei ach, sef [[Cilmin Droed-ddu]] - yn ôl yr achresi canoloesol beth bynnag. Brodyr iddo mae'n debyg oedd Cynddelw, taid Iorwerth Goch Ynad; Ednowain, tad Ystrwyth, prif glerc Llywelyn Fawr a thad cyff [[Teulu Glyn]]; Caswallon; Philip, un o linach cynnar [[Bodfan]]; a Madog.<ref>J E Griffith, ''Pedigrees of Anglesey & Caernarvonshire Families'' (Horncastle, 1914), tt. 172, 176</ref> Roedd o'n aelod o deulu uchel ei barch a'i wybodaeth ym maes y gyfraith. Roedd yn cael ei gyfrif ymysg "Bonedd Gwŷr Arfon" yng nghanol y 13g., ac yn dal tir yn nhref [[Dinlle]]. Dyma'r adeg pan sefydlwyd tiroedd pob ach neu deulu estynedig, sef "gwelyau" a chafwyd un gwely ei enwi ar ôl Morgeneu, sef Gwely Wyrion Morgeneu.<ref>Dafydd Jenkins, "Iorwerth ap Madog - Gŵr Cyfraith o'r Drydedd Ganrif ar Ddeg" (Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Cyf.VIII 2, 1953), tt.164-5 [https://journals.library.wales/view/1277425/1279809/43#?xywh=-1320%2C309%2C5708%2C3711]</ref> | ||
Yr oedd Morgeneu a'i fab Cyfnerth yn wybyddus iawn yn y gyfraith ac yn gyfrifol am wneud neu drefnu copîau o Gyfraith Hywel Dda fel yroedd yn berthnasu i Ogledd Cymru (sef y "Dull Gwynedd"). Dichon, yn ôl Gilbert Williams, mai am hyn gafodd y teitl o Ynad.<ref>W. Gilbert Williams, ‘’Glyniaid Glynllifon’’ ((Trafodion Cym. Hanes Sir Gaernarfon, cyf.10 (1949)), t.33</ref> | Yr oedd Morgeneu a'i fab Cyfnerth yn wybyddus iawn yn y gyfraith ac yn gyfrifol am wneud neu drefnu copîau o Gyfraith Hywel Dda fel yroedd yn berthnasu i Ogledd Cymru (sef y "Dull Gwynedd"). Dichon, yn ôl Gilbert Williams, mai am hyn gafodd y teitl o Ynad.<ref>W. Gilbert Williams, ‘’Glyniaid Glynllifon’’ ((Trafodion Cym. Hanes Sir Gaernarfon, cyf.10 (1949)), t.33</ref> | ||
Gan fod ei or-gor-gor-gor-gor-wyres, Morfudd ap Howel ap Iorwerth Fychan wedi priodi [[Tudur Goch ap Grono]], gan fynd | Gan fod ei or-gor-gor-gor-gor-wyres, Morfudd ap Howel ap Iorwerth Fychan wedi priodi [[Tudur Goch ap Grono]], gan fynd â thiroedd [[Glynllifon]] gyda hi, mae lle i amau mai deilydd (os nad trigiannydd) Glynllifon ddwy ganrif ynghynt oedd Morgeneu. | ||
{{eginyn}} | {{eginyn}} | ||
Fersiwn yn ôl 20:53, 30 Ionawr 2020
Roedd Morgeneu Ynad yn fab i Gwrydr ap Dyfnaint ap Iddon, ac yn hen-hen-hen-hen-hen-ŵyr i sylfaenydd ei ach, sef Cilmin Droed-ddu - yn ôl yr achresi canoloesol beth bynnag. Brodyr iddo mae'n debyg oedd Cynddelw, taid Iorwerth Goch Ynad; Ednowain, tad Ystrwyth, prif glerc Llywelyn Fawr a thad cyff Teulu Glyn; Caswallon; Philip, un o linach cynnar Bodfan; a Madog.[1] Roedd o'n aelod o deulu uchel ei barch a'i wybodaeth ym maes y gyfraith. Roedd yn cael ei gyfrif ymysg "Bonedd Gwŷr Arfon" yng nghanol y 13g., ac yn dal tir yn nhref Dinlle. Dyma'r adeg pan sefydlwyd tiroedd pob ach neu deulu estynedig, sef "gwelyau" a chafwyd un gwely ei enwi ar ôl Morgeneu, sef Gwely Wyrion Morgeneu.[2]
Yr oedd Morgeneu a'i fab Cyfnerth yn wybyddus iawn yn y gyfraith ac yn gyfrifol am wneud neu drefnu copîau o Gyfraith Hywel Dda fel yroedd yn berthnasu i Ogledd Cymru (sef y "Dull Gwynedd"). Dichon, yn ôl Gilbert Williams, mai am hyn gafodd y teitl o Ynad.[3]
Gan fod ei or-gor-gor-gor-gor-wyres, Morfudd ap Howel ap Iorwerth Fychan wedi priodi Tudur Goch ap Grono, gan fynd â thiroedd Glynllifon gyda hi, mae lle i amau mai deilydd (os nad trigiannydd) Glynllifon ddwy ganrif ynghynt oedd Morgeneu.
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma
Cyfeiriadau
- ↑ J E Griffith, Pedigrees of Anglesey & Caernarvonshire Families (Horncastle, 1914), tt. 172, 176
- ↑ Dafydd Jenkins, "Iorwerth ap Madog - Gŵr Cyfraith o'r Drydedd Ganrif ar Ddeg" (Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Cyf.VIII 2, 1953), tt.164-5 [1]
- ↑ W. Gilbert Williams, ‘’Glyniaid Glynllifon’’ ((Trafodion Cym. Hanes Sir Gaernarfon, cyf.10 (1949)), t.33