Craig y Farchas: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda 'Y mae '''Craig y Farchas''' yn glogwyn ar ben ogleddol mynyddoedd Yr Eifl, uwchben tir pori a elwid yn Farchas, rhan o fferm Nant Bach pan wnaed y Map...' |
Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Y mae '''Craig y Farchas''' yn glogwyn ar ben | Y mae '''Craig y Farchas''' yn glogwyn ar ben gogleddol mynyddoedd [[Yr Eifl]], uwchben tir pori a elwid y Farchas, a oedd yn rhan o fferm Nant Bach pan wnaed y Map Degwm ym 1839.<ref>LLGC Map a Rhestr Bennu'r Degwm ar gyfer plwyf Llanaelhaearn, 1839</ref> Y pryd hynny nid oedd unrhyw waith chwarelu am ithfaen wedi dechrau yno. Fodd bynnag, erbyn canol y 1840'au roedd gwaith cynhyrchu setiau (''setts'') ar raddfa fach wedi dechrau yn yr Hen Ffolt o dan Graig y Farchas, ac ym 1854 sefydlwyd Chwarel Craig y Farchas ei hun dan oruchwyliaeth John Hutton drwy agor dwy bonc ar ochr y clogwyn. Erbyn hyn, mae'r ponciau hynny wedi diflannu dan y Domen Fawr o wastraff o Chwarel yr Eifl uwchlaw, er y credir bod rhan o'r uchaf o'r ddwy bonc yn dod i'r golwg yn dilyn cario tunelli o wastraff o'r Domen Fawr dros y blynyddoedd diwethaf. Gweler yr erthygl helaethach ar Chwarel Craig y Farchas, Trefor yn Cof y Cwmwd. | ||
Erbyn hyn, mae'r | |||
{{eginyn}} | {{eginyn}} | ||
Fersiwn yn ôl 10:05, 8 Chwefror 2021
Y mae Craig y Farchas yn glogwyn ar ben gogleddol mynyddoedd Yr Eifl, uwchben tir pori a elwid y Farchas, a oedd yn rhan o fferm Nant Bach pan wnaed y Map Degwm ym 1839.[1] Y pryd hynny nid oedd unrhyw waith chwarelu am ithfaen wedi dechrau yno. Fodd bynnag, erbyn canol y 1840'au roedd gwaith cynhyrchu setiau (setts) ar raddfa fach wedi dechrau yn yr Hen Ffolt o dan Graig y Farchas, ac ym 1854 sefydlwyd Chwarel Craig y Farchas ei hun dan oruchwyliaeth John Hutton drwy agor dwy bonc ar ochr y clogwyn. Erbyn hyn, mae'r ponciau hynny wedi diflannu dan y Domen Fawr o wastraff o Chwarel yr Eifl uwchlaw, er y credir bod rhan o'r uchaf o'r ddwy bonc yn dod i'r golwg yn dilyn cario tunelli o wastraff o'r Domen Fawr dros y blynyddoedd diwethaf. Gweler yr erthygl helaethach ar Chwarel Craig y Farchas, Trefor yn Cof y Cwmwd.
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma
Cyfeiriadau
- ↑ LLGC Map a Rhestr Bennu'r Degwm ar gyfer plwyf Llanaelhaearn, 1839