Penybont, Bontnewydd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Cof y Cwmwd
Neidio i'r panel llywio Neidio i'r bar chwilio
Cudyll (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
BDim crynodeb golygu
 
(Ni ddangosir y golygiad yn y canol gan ddefnyddiwr arall)
Llinell 1: Llinell 1:
Mae '''Penybont''', [[Bontnewydd]] yn dŷ ar lan [[Afon Gwyrfai]] a'i dalcen ar un pen i bont y pentref, sef [[Y Bont Newydd]]. Mae wedi bod yn gragen ers bron i hanner can mlynedd ond yn ddiweddar iawn mae o'n cael ei adnewyddu'n llwyr.  
Mae '''Penybont''', [[Bontnewydd]] yn dŷ ar lan [[Afon Gwyrfai]] a'i dalcen ar un pen i bont y pentref, sef [[Y Bont Newydd]]. Mae wedi bod yn gragen ers bron i hanner can mlynedd ond yn ddiweddar iawn mae'n cael ei adnewyddu'n llwyr.  


Arferai'r adeilad fod yn ddwy siop, un yn siop dilledydd a'r llall, a gedwid gan Ann Owens yn gynnar yn y 20g., yn gwerthu diodydd pefriog a fferins. Yn ôl Cyfrifiad 1891, fe'i disgrifiwyd fel "llythyr-gludydd" (''letter carrier''). Yn ôl Cyfrifiad 1911, roedd hi wedi bod yn byw ym Mhenybont ers 20 mlynedd; gweddw ydoedd, gyda 6 o blant yn fyw - a chwech wedi marw o'i blaen; nododd ar y ffurflen mai 70 oed oedd hi ac mai un o Borthaethwy, Sir Fôn ydoedd. Yr oedd hi'n uniaith Gymraeg. Cofiai Evie Glyn Roberts o dai Pentreuchaf ei bod hefyd yn gwerthu halen, ac yn ei dorri oddi ar lwmp solet ar y cownter gyda lli wedi ei gwneud allan o lechen.<ref>Robert Wyn, Colofn Hanes, ''Lleu'', rhif 524 (Tachwedd 2020), t.13</ref>
Arferai'r adeilad fod yn ddwy siop, un yn siop dilledydd a'r llall, a gedwid gan Ann Owens yn gynnar yn y 20g., yn gwerthu diodydd pefriog a fferins. Mae'n debyg fod trydydd bwthyn bach dwy ystafell hefyd yn rhan o'r eiddo. Yn ôl Cyfrifiad 1891, fe ddisgrifiwyd Ann Owens fel "llythyr-gludydd" (''letter carrier''). Yn ôl Cyfrifiad 1911, roedd hi wedi bod yn byw ym Mhenybont ers 20 mlynedd; gweddw ydoedd, gyda 6 o blant yn fyw - a chwech arall wedi marw eisoes; nododd ar y ffurflen mai 70 oed oedd hi ac mai un o Borthaethwy, Sir Fôn, ydoedd. Yr oedd hi'n uniaith Gymraeg. Cofiai Evie Glyn Roberts o dai Pentreuchaf ei bod hefyd yn gwerthu halen, ac yn ei dorri oddi ar lwmp solet ar y cownter gyda lli wedi ei gwneud allan o lechen.<ref>Robert Wyn, Colofn Hanes, ''Lleu'', rhif 524 (Tachwedd 2020), t.13</ref>


Yn ôl y Cyfrifiad, yn nhŷ Ann Owens yr oedd 5 ystafell, a 4 y drws nesaf lle trigai Richard ac Elisabeth Thomas a'u tri phlentyn. Yr oedd Ann Williams, hen ddynes 68 oed, yn byw yn y trydydd tŷ, oedd â 2 ystafell yn unig.<ref>Cyfrifiad plwyf Llanwnda, 1891 a 1911</ref>  
Yn ôl Cyfrifiad 1911, yn nhŷ Ann Owens yr oedd 5 ystafell, a 4 y drws nesaf lle trigai Richard ac Elisabeth Thomas a'u tri phlentyn. Yr oedd Ann Williams, hen ddynes 68 oed, yn byw yn y trydydd tŷ, oedd â 2 ystafell yn unig.<ref>Cyfrifiad plwyf Llanwnda, 1891 a 1911</ref>  


  {{eginyn}}
  {{eginyn}}

Golygiad diweddaraf yn ôl 17:18, 9 Chwefror 2022

Mae Penybont, Bontnewydd yn dŷ ar lan Afon Gwyrfai a'i dalcen ar un pen i bont y pentref, sef Y Bont Newydd. Mae wedi bod yn gragen ers bron i hanner can mlynedd ond yn ddiweddar iawn mae'n cael ei adnewyddu'n llwyr.

Arferai'r adeilad fod yn ddwy siop, un yn siop dilledydd a'r llall, a gedwid gan Ann Owens yn gynnar yn y 20g., yn gwerthu diodydd pefriog a fferins. Mae'n debyg fod trydydd bwthyn bach dwy ystafell hefyd yn rhan o'r eiddo. Yn ôl Cyfrifiad 1891, fe ddisgrifiwyd Ann Owens fel "llythyr-gludydd" (letter carrier). Yn ôl Cyfrifiad 1911, roedd hi wedi bod yn byw ym Mhenybont ers 20 mlynedd; gweddw ydoedd, gyda 6 o blant yn fyw - a chwech arall wedi marw eisoes; nododd ar y ffurflen mai 70 oed oedd hi ac mai un o Borthaethwy, Sir Fôn, ydoedd. Yr oedd hi'n uniaith Gymraeg. Cofiai Evie Glyn Roberts o dai Pentreuchaf ei bod hefyd yn gwerthu halen, ac yn ei dorri oddi ar lwmp solet ar y cownter gyda lli wedi ei gwneud allan o lechen.[1]

Yn ôl Cyfrifiad 1911, yn nhŷ Ann Owens yr oedd 5 ystafell, a 4 y drws nesaf lle trigai Richard ac Elisabeth Thomas a'u tri phlentyn. Yr oedd Ann Williams, hen ddynes 68 oed, yn byw yn y trydydd tŷ, oedd â 2 ystafell yn unig.[2]

 Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma

Cyfeiriadau

  1. Robert Wyn, Colofn Hanes, Lleu, rhif 524 (Tachwedd 2020), t.13
  2. Cyfrifiad plwyf Llanwnda, 1891 a 1911