Moel Tryfan i'r Traeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda 'Cyfrol o 18 o ysgrifau o waith yr hanesydd lleol W. Gilbert Williams yw ''Moel Tryfan i'r Traeth.''<sup>[1]</sup> Maent yn ymwneud â gwahanol agweddau ar...' |
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| (Ni ddangosir 1 olygiad rhyngol gan yr un defnyddiwr) | |||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Cyfrol o 18 o ysgrifau o waith yr hanesydd lleol W. Gilbert Williams yw ''Moel Tryfan i'r Traeth.''< | Cyfrol o 18 o ysgrifau o waith yr hanesydd lleol [[W. Gilbert Williams]] yw''' ''Moel Tryfan i'r Traeth.'' '''<ref>W. Gilbert Williams, ''Moel Tryfan i'r Traeth'', (Cyhoeddiadau Mei, Pen-y-groes, 1983).</ref> Maent yn ymwneud â gwahanol agweddau ar hanes plwyfi [[Llanwnda]] a [[Llandwrog]]. Mae cynnwys yr ysgrifau hyn yn pontio cyfnod eang, o hen fynachlog fechan [[Rhedynog Felen]] yn y ddeuddegfed ganrif i oes aur capeli anghydffurfiol y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Maen nhw hefyd yn ymdrin â hen ddiwydiannau gwledig y plwyfi hyn, yn ogystal â'r chwareli llechi niferus a weddnewidiodd yr ardal yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg gan arwain at dwf mawr yn y boblogaeth a sefydlu pentrefi sylweddol yn [[Dyffryn Nantlle|Nyffryn Nantlle]] ac ar y llechweddau cyfagos. Rhannwyd yr ysgrifau dan y penawdau Hen Sefydliadau Crefyddol, Bywyd Cymdeithasol, Hanes Ymneilltuaeth a Nodiadau Cofiannol, sy'n tystio i rychwant diddordebau Gilbert Williams a'i ymchwil eang a thrylwyr i hanes ei fro enedigol. Roedd llawer o'r ysgrifau hyn yn hynod anodd i'w cael cyn cyhoeddi'r gyfrol hon gan iddynt ymddangos mewn cylchgronau neu mewn pamffledi prin eu cylchrediad a luniwyd gan Gilbert Williams ei hun. Yn wir, dim ond 22 o gopïau a gynhyrchwyd o'i lyfr bach ''Rhostryfan - Cychwyniad a Chynnydd y Pentref'', a gynhwysir yn y gyfrol. Cadwyd llawer o'r deunydd ymysg papurau'r awdur sydd i'w gweld yn Archifdy Caernarfon. Casglwyd y deunyddiau ynghyd a rhoi trefn arnynt gan Gareth Haulfryn Williams, pennaeth Archifdy Caernarfon ar y pryd, a hefyd lluniodd ragair cynhwysfawr i'r gyfrol yn amlinellu hanes bywyd Gilbert Williams a'i gyfraniad enfawr fel hanesydd lleol i'w fro. | ||
== Cyfeiriadau == | == Cyfeiriadau == | ||
[[Categori:Hanes]] | |||
Golygiad diweddaraf yn ôl 08:40, 2 Hydref 2021
Cyfrol o 18 o ysgrifau o waith yr hanesydd lleol W. Gilbert Williams yw Moel Tryfan i'r Traeth. [1] Maent yn ymwneud â gwahanol agweddau ar hanes plwyfi Llanwnda a Llandwrog. Mae cynnwys yr ysgrifau hyn yn pontio cyfnod eang, o hen fynachlog fechan Rhedynog Felen yn y ddeuddegfed ganrif i oes aur capeli anghydffurfiol y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Maen nhw hefyd yn ymdrin â hen ddiwydiannau gwledig y plwyfi hyn, yn ogystal â'r chwareli llechi niferus a weddnewidiodd yr ardal yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg gan arwain at dwf mawr yn y boblogaeth a sefydlu pentrefi sylweddol yn Nyffryn Nantlle ac ar y llechweddau cyfagos. Rhannwyd yr ysgrifau dan y penawdau Hen Sefydliadau Crefyddol, Bywyd Cymdeithasol, Hanes Ymneilltuaeth a Nodiadau Cofiannol, sy'n tystio i rychwant diddordebau Gilbert Williams a'i ymchwil eang a thrylwyr i hanes ei fro enedigol. Roedd llawer o'r ysgrifau hyn yn hynod anodd i'w cael cyn cyhoeddi'r gyfrol hon gan iddynt ymddangos mewn cylchgronau neu mewn pamffledi prin eu cylchrediad a luniwyd gan Gilbert Williams ei hun. Yn wir, dim ond 22 o gopïau a gynhyrchwyd o'i lyfr bach Rhostryfan - Cychwyniad a Chynnydd y Pentref, a gynhwysir yn y gyfrol. Cadwyd llawer o'r deunydd ymysg papurau'r awdur sydd i'w gweld yn Archifdy Caernarfon. Casglwyd y deunyddiau ynghyd a rhoi trefn arnynt gan Gareth Haulfryn Williams, pennaeth Archifdy Caernarfon ar y pryd, a hefyd lluniodd ragair cynhwysfawr i'r gyfrol yn amlinellu hanes bywyd Gilbert Williams a'i gyfraniad enfawr fel hanesydd lleol i'w fro.
Cyfeiriadau
- ↑ W. Gilbert Williams, Moel Tryfan i'r Traeth, (Cyhoeddiadau Mei, Pen-y-groes, 1983).