Gweld cod am Moweddus

Roedd '''Moweddus''' yn barsel o dir yn ardal [[Clynnog Fawr]] sydd yn cael ei enwi mewn dogfennau o'r Canol Oesodd megis [[Siarter Eglwys Clynnog Fawr]]. Nid oes sicrwydd ble oedd Moweddus, gan fod yr enw wedi cael ei golli, heblaw am enw'r nant sydd yn rhedeg heibio i swyddfa [[Canolfan Hanes Uwchgwyrfai]] yng Nghlynnog, ac a elwir erbyn yn [[Afon Weddus]]. Roedd yna bont o'r enw [[Pont Weddus]] hefyd.

Roedd Moweddus yn un o'r darnau eiddo a roddwyd, yn ôl Siarter Eglwys Clynnog Fawr, i abaty neu [[Clas ac Abaty Sant Beuno|eglwys golegol Clynnog Fawr]], a hynny gan ddyn o 'r enw Rhodri ap Merfyn. Mae'n debyg mai'r un gŵr roddodd [[Bodellog]] i'r abaty.<ref>Registrum Vulgariter Nuncupatum "The Record of Caernarvon" ê Codice Ms. Harleiano 696. (Llundain, 1838), tt.226-7</ref>

Mae'n rhesymol i ni dybio mai tir ger yr Afon Weddus oedd y tir hwn. Byddai hynny'n lleoli'r tir naill ai i dde-ddwyrain pentref presennol Clynnog Fawr yng nghyffiniau Hafon-y-wern, neu ar y gwastatir ger Cefn Gwreichion (lle mae Pont Weddus) a Thŷ Coch, lle mae'r afonig yn rhedeg i'r môr.

Perygl yw mentro esbonio enwau lleoedd. Tybed a oes yr gair "meufedd" yn cael ei adlewyrchu yma, sef gair sydd yn golygu cyfoeth, golud, digonedd.<ref>Geiriadu Priysgol Cymru.</ref> Os felly, byddai Mefeddus/Moweddus yn gallu cyfeirio at dir cyfoethog. Cyfeiria [[Eben Fardd]] at y tir dan sylw, ond heb esboniad pellach: "Mowedd (Menwedd neu Menweddus efallai), mae hwnnw yr hen enw ar ran o Glynnog.)"<ref>Eben Fardd, ''Cyff  Beuno'', (Tremadog, 1863) t.62</ref>

==Cyfeiriadau==

[[Categori:Daearyddiaeth ddynol]]
[[Categori:Enwau lleoedd]]